Wat is een VR-bril en hoe werkt een virtual reality headset?

Wat zijn VR-brillen (ook wel virtual reality bril of VR headsets genoemd) en werken deze zogenaamde head-mounted displays?

Een VR-bril is een apparaat voor het weergeven van verschillende inhoud op een display dat direct op het hoofd wordt gedragen. VR-brillen of VR-headsets doen visueel denken aan omvangrijke duikmaskers en worden, zoals deze, direct voor de ogen gedragen. Het wordt met verschillende hoofdbanden aan het hoofd bevestigd. Afhankelijk van het type VR-bril bevat de headset zelf sensoren en andere technische componenten of bestaat de bril alleen uit de behuizing en de lenzen.

De VR-bril creëert een 3D-beeld dat zich via verschillende sensoren aanpast aan je hoofdbewegingen, waardoor je het gevoel hebt niet alleen naar een driedimensionaal beeld te kijken, maar je midden in een driedimensionale wereld te bevinden. Je kunt omhoog, omlaag, naar links en naar rechts kijken en dankzij de head-tracking van de sensoren past het beeld zich keer op keer aan je gezichtslijn en hoofdbewegingen aan. Met een hoogwaardige VR-bril en hoge resolutie content is het nauwelijks mogelijk om visueel een verschil met de echte wereld vast te stellen.

Bijzonder levensechte indrukken in Virtual Reality worden ‘immersive’ genoemd. Het bijvoeglijk naamwoord komt van de Engelse term Immersion, wat in het Nederlands vertaald kan worden als onderdompeling. In een meeslepende virtuele omgeving heb je niet alleen de mogelijkheid om met je omgeving te communiceren, maar de virtuele realiteit ziet er ook heel levensecht en echt uit. Bron: Wikipedia

Samengevat: Een virtual reality-bril is dus in feite een beeldscherm dat direct voor je ogen op het hoofd gedragen wordt. Door de bril (of headset) wordt een virtuele werkelijkheid ervaren doordat er een 3D-computer gegenereerde omgeving wordt getoond. Om een realistische gebruikerservaring te bieden, wordt het beeld geprojecteerd alsof het zich enkele meters verderop afspeelt. Een Virtual Reality bril kan worden gebruikt voor het spelen van games en het bekijken van films, maar in toenemende mate zijn er ook andere toepassingen.

Een VR-bril wordt ook wel genoemd: virtual reality headset, head-mounted display (MHD), 360 graden- of 3D-bril.
Bron: Wikipedia

Hoe werkt een VR bril?

We nemen onze omgeving in drie dimensies waar met onze ogen. Driedimensionaal zicht wordt mogelijk gemaakt door de interactie van het linker- en rechteroog. Beide ogen fixeren een object en nemen het iets anders waar omdat ze verschillende hoeken hebben. Dus het linkeroog ziet meer van de linkerkant van het vaste object terwijl het oog meer van de rechterkant ziet.

De verschillende kijkhoeken van de ogen kun je eenvoudig zelf testen, stel scherp op een object en houd dan afwisselend je linker- en rechteroog gesloten. Als je snel van het linker- naar het rechteroog overschakelt met je hand voor je, merk dan dat het vaste object een beetje lijkt te springen van links naar rechts, afhankelijk van het oog waarmee je ernaar kijkt.

Let op: dit zogenaamde dubbeloog of stereoscopische zicht vormt de basis voor de 3D-werelden van virtual reality. De VR-bril is voorzien van twee lenzen die elk hetzelfde beeld weergeven. De lenzen richten het beeld voor beide ogen iets anders uit en geven de kijker zo een illusie van driedimensionaliteit. Als deze technologie wordt gecombineerd met een verversingssnelheid van minimaal 60 frames per seconde en een breed gezichtsveld van 100 tot 120 graden, kunnen de hersenen voor de gek gehouden worden door de optische indrukken en heb je de indruk dat je midden in een driedimensionale omgeving zit.

Een echt meeslepende VR-ervaring wordt echter alleen bereikt via de trackers en sensoren. Hoofdbewegingen worden gemeten via head-tracking en het beeld past zich dienovereenkomstig aan. Het beeld volgt altijd de blik zoals je gewend bent vanuit je echte omgeving.

Hoe werkt een Virtual Reality bril met losse sensoren?

De eerste PC VR-bril en Sony's intrede in de virtuele wereld met een bril voor de PS4 verschillen in detail, maar werken volgens hetzelfde principe:

- De afbeelding wordt berekend op de pc of PS4.
- De VR-headset ontvangt beeld en geluid via HDMI en USB.
- De tracking vindt plaats via externe sensoreenheden in de kamer.
- De tracking registreert ook de speciale controllers.

Dit basisprincipe stelt ons in staat om ons onder te dompelen in virtual reality. De positie en beweging van de speler in de echte wereld worden gemeten via de tracking en overgebracht naar zijn perspectief in de gamewereld. De controllers vervangen de virtuele zwaarden, lasers of andere objecten uit de virtuele wereld. De actieknoppen en het touchpad of joystick op de controller maken dankzij bluetooth de juiste acties op het juiste moment in de VR-wereld mogelijk.

Wat zijn de beste VR-brillen die er op dit moment te koop zijn?

De drie beste en bekendste VR-brillen die je tot nu toe het beste kon kopen zijn Oculus Rift, HTC Vive en PlayStation VR. Echter inmiddels zijn daar zeer interessante VR-brillen bijgekomen zoals de Meta Oculus Quest 2. De Quest is een (redelijk) betaalbare, draadloze virtual reality headset waar je geen dure gaming PC voor nodig hebt en de ervaringen tot nu toe zijn erg positief.

Als je al in het bezit bent van een PlayStation console, dan is de PlayStation VR-bril een interessante optie. Heb je minder geld te besteden en wil je toch kunnen genieten van virtual reality, kies dan voor een van de vele mobiele smartphone VR-brillen, zoals bijvoorbeeld de VR-i Evolution.

Wat is de geschiedenis van VR-Brillen?

De eerste pogingen met virtual reality-brillen in de gamingsector werden gedaan in de jaren negentig. Op de Consumer Electronics Show in Las Vegas in 1994 presenteerde het Amerikaanse bedrijf Forte een virtual reality-helm die games als Duke Nukem of System Shock ondersteunde met een resolutie van 320 x 200 pixels. In 1995 probeerde de game- en consolefabrikant Nintendo een VR-headset en lanceerde de Virtual Boy. Beide toestellen konden zich niet vestigen in de handel, vergelijkbaar met VR-pogingen van Sega, Atari en andere game-giganten uit de jaren negentig. In de afgelopen eeuw was de tijd er niet rijp voor en was de technologie niet volwassen genoeg voor VR-headsets waarmee de gebruiker een immersieve VR-ervaring kan beleven.

Opkomst VR-brillen Sony, Oculus en HTC

Wist je dat de Amerikaan Palmer Luckey in 2012 het bedrijf Oculus heeft opgericht. Samen met game-ontwikkelaar John Carmack werkte hij aan krachtige VR-brillen voor de pc en haalde hij meer dan 2,4 miljoen dollar op voor ontwikkeling op het crowdfundingplatform Kickstarter. In 2013 kwam een eerste ontwikkelaarskit op de markt. In 2014 kocht Facebook Oculus voor $ 2,3 miljard. De ontwikkeling van VR-brillen versnelde rond het midden van de jaren 2010 snel. In 2014 presenteerde Sony een prototype van de VR-bril voor de PS4. De Steam-operator Valve en de hardwarefabrikant HTC fuseerden in 2015 en presenteerden hun eigen krachtige VR-bril met de HTC ReVive. Noch Oculus noch Valve konden de beoogde releasedata in 2015 echter behouden en de eerste VR-brillen werden pas in 2016 aan klanten geleverd. Eind 2016 lanceerde games- en consolefabrikant Sony ook zijn VR-headset, die met minder dan $ 500 aanzienlijk goedkoper was dan concurrerende producten van Oculus en Valve. In 2017 werd virtual reality een groot succes.
Vooral de VR-headset van Sony en de door Samsung gelanceerde Gear VR voor de smartphone waren populair. In 2020 zijn Oculus en HTC Vive nog steeds de grote spelers in VR-brillen voor high-performance computersystemen, terwijl Sony de consolescène domineert met zijn VR-headset. Daarnaast biedt de handel inmiddels een groot aantal VR-brillen aan die je zonder dure console of spelcomputer gemakkelijk met je smartphone kunt gebruiken.

Welke verschillende type VR brillen zijn er te koop?

Inmiddels zijn er diverse soorten VR-brillen te koop. Dit zijn veelal brillen waarbij je gebruik moet maken van je smartphone. Na het downloaden van VR-apps kijk je dan door de bril naar het scherm van je mobieltje. Dit is een leuke en goedkope manier om kennis te maken met VR. Naast deze 'smartphone VR-brillen' zijn er in toenemende mate ook meer serieuze VR-brillen op de markt, waaronder de HP Reverb, Valve Index en de PlayStation VR. De kwaliteit en beleving zal vele malen beter zijn en dat maakt de prijs van deze virtual reality brillen hoger is.

De volgende vier categorieen VR-brillen zijn te onderscheiden:

1. VR-bril voor de computer

VR-bril is aangesloten op een krachtige PC of laptop
Geschikt voor geavanceerdere VR games en apps
VR-apps downloaden op PC of laptop

2. VR-bril voor de gameconsole

VR-bril is aangesloten op een spelcomputer/-console
Geschikt voor geavanceerdere VR games en apps
VR-apps downloaden via spelcomputer (bijv. PlayStation)

3. VR-bril voor smartphones

Betaalbare instapmodellen
Ideaal voor eerste kennismaking met virtual reality
VR-apps downloaden via stores op smartphone

4. Standalone VR-bril

VR-bril met ingebouwde computer (geintegreerd)
Vrij bewegen zonder snoeren

Wat kost een VR bril?

De prijzen voor een VR-bril variëren tussen de 50 euro bedrag voor een simpele headset voor de smartphone en rond de 700 euro voor een goede PC VR-bril met veel accessoires. Let wel op dat je als je een VR-bril voor de computer wilt kopen dat je een krachtige computer nodig hebt.
Voor de Sony VR-headset voor de PlayStation 4 moet je een bedrag berekenen rond de 330 euro, plus de prijs voor de benodigde gameconsole.
Samengevat: Wil je virtual reality uitproberen met je smartphone, dan kan kies je goedkope VR-bril en wil je meer serieus met virtual reality aan de slag, dan kom je uit op een duurdere VR-bril van hogere kwaliteit.

Waar worden VR-brillen voor gebruikt?

VR-brillen worden op heel verschillende gebieden gebruikt. Enerzijds worden ze natuurlijk gebruikt in de game- en entertainmentsector, maar de technologie wordt ook op veel andere gebieden toegepast. Complexe activiteiten kunnen bijvoorbeeld worden geleerd met behulp van virtual reality. Vluchtsimulatoren zijn altijd een belangrijk hulpmiddel geweest bij het trainen van piloten. Met behulp van een VR-bril kan dit soort leren verdiept en verbeterd worden, en kunnen artsen en geneeskundestudenten ook profiteren van de mogelijkheden van VR-brillen en chirurgische technieken leren en trainen in een realistische omgeving op virtuele patiënten.
Ook op medisch gebied bieden VR-brillen voordelen voor patiënten. Het kan worden gebruikt bij psychische aandoeningen zoals depressie of verslavingen en geeft de patiënt bijzonder positieve ervaringen. Er zijn andere mogelijke toepassingen in het bedrijfsleven. Enkele bekende bedrijven zoals Ikea of Volkswagen gebruiken VR-content al in marketing, productie en opleiding van medewerkers. Virtual reality biedt ook geheel nieuwe mogelijkheden op het gebied van architectuur en design. Meer toepassingen

Wat kan je doen met een VR bril?

Een VR-bril kan worden gebruikt voor het spelen van VR-games en het bekijken van VR-films, VR 360 video of VR live stream video, maar in toenemende mate zijn er ook andere toepassingen bijvoorbeeld door makelaars om klanten een virtuele rondleiding door een potentieel huis te geven. Vooral Facebook ziet veel potentie in algemene toepassingen, zoals een virtuele kantoorruimte waarin presentaties gegeven worden en iedereen met elkaar kan praten. Eigenlijk een soort conference call waarbij alle deelnemers zich toch in dezelfde ruimte bevinden.
Inmiddels zijn er diverse voorbeelden te vinden waar de VR-bril wordt toegepast. Wat dacht je van een ritje in een echte achtbaan maar dan met een VR-bril op? Ook kun je in Amsterdam al naar een VR-bioscoop waar je als bezoeker met een VR-bril de nieuwste films in een virtuele wereld kunt ervaren.
Nu dat virtual reality (VR) eindelijk begint door te breken, hebben diverse organisaties en instellingen VR inmiddels geïmplementeerd. Lees verder

Kan je films kijken met een VR-bril?

Het is dus mogelijk om films te kijken via een virtual reality-bril. Dit is een bijzondere ervaring omdat het lijkt dat je echt in de bioscoop of zowaar in de film zelf aanwezig bent. Deze beleving krijg je omdat het beeld zo dicht via de VR-bril getoond wordt. VR-films zijn veelal wel korter wat betreft lengte gezien de intensiteit en beleving van het kijken. De virtuele movie app van Oculus (Cinema) van Samsung Gear VR is zo'n voorbeeld hiervan. Je kunt hiermee elk videobestand op een groot scherm in een van vier verschillende bioscopen afspelen. Hiernaast een voorbeeld hoe dit eruit ziet. Meer over VR-films.

Welk soort VR bril kan ik het beste kopen?

VR-brillen voor smartphones bedienen vooral de massamarkt. Ze zijn beschikbaar voor een lage prijs en bieden, in combinatie met een krachtige smartphone, een door en door overtuigende, meeslepende VR-ervaring, zelfs als ze de high-end devices voor computers en PS4 niet kunnen bijhouden. Dit maakt ze bijzonder geschikt voor alle gebruikers die zonder al te veel geld een eerste blik in de virtuele wereld willen opvangen. Een VR-bril is ook zeer geschikt voor iedereen die maar af en toe de virtuele wereld bezoekt.

De VR-headsets voor de gameconsole en de computer zijn met hun beduidend hogere prijs vooral geschikt voor de echte VR-enthousiastelingen. Afhankelijk van of je de PlayStation 4 of een krachtige spelcomputer gebruikt om te spelen, moet je kiezen voor de Sony VR-headset voor de PlayStation of voor de VR-bril voor de computer zoals de Oculus Rift of de HTC Vive.

Belangrijk! De drie belangrijkste categorieën VR-headsets in de gaming- en entertainmentsector zijn niet en in geen geval compatibel met elkaar. Je kunt goedkope VR-bril voor de smartphone niet aansluiten op de PlayStation 4, een andere gameconsole of een computer. De VR-headsets van Sony, Oculus of Vive zijn niet te gebruiken zonder de benodigde gameconsole of een krachtige computer.

Redenen om een VR bril te gebruiken

De Virtual Reality-bril wordt inmiddels al in vele situaties toegepast. Naast dat je de VR-bril kunt gebruiken om films of 360-video te kijken of om mee te gamen, wordt er al flink geexperimenteerd in bijvoorbeeld het onderwijs, ziekenhuis, pretparken, bedrijfsleven, bouw en in de sport.

Enkele voorbeelden:

vrij rondlopen in een gebouw dat nog helemaal niet bestaat
op een druk plein staan, maar toch veilig in je eigen kamer zitten: met behulp van VR-brillen kunnen mensen met een fobie thuis hun angst overwinnen
angststoornissen behandelen met een virtual reality-bril. Zo kunnen cliënten de confrontatie met hun angst aangaan
In het vliegtuig kun je ongestoord kijken naar een van van je eigen keuze
Virtueel een huis kunnen bekijken door echt rond te lopen door de kamers
Kinderen kunnen in korte animatiefilmpjes van hun favoriete tekenfilmfiguren plaats nemen, om ze heen kunnen lopen en echt het gevoel hebben dat ze naast ze staan
Op vakantie met je camera 360 graden-foto’s nemen; eenmaal thuis in de woonkamer dan met de VR-headset op weer door het gebied lopen waar je toen was en zelfs een andere kant op kijken dan je toen op dat moment deed.

Meer voorbeelden

Is de VR-bril alleen geschikt voor gamers?

Een VR-bril is onder andere zeer geschikt voor gamers die een bijzonder intense en meeslepende game-ervaring willen ervaren. In de cockpit van een krachtige raceauto zitten met VR of hordes zombies of andere monsters moeten bevechten, is een ander gevoel dan alleen het spel in twee dimensies op het scherm ervaren. Maar het hoeft niet altijd zo actievol te zijn in virtual reality. Met een VR-bril en de juiste content kun je naar vrijwel elke gewenste locatie verhuizen. Je kunt een levensechte duik beleven, rondkijken op Times Square, een concert of sportevenement van dichtbij en in 3D in je woonkamer meemaken of zelfs de ruimte in reizen.
Een Virtual Reality headset is echter niet alleen het ultieme voor een gamer. De VR-apparatuur plaatst de drager van de VR-bril in virtuele realiteit. Dat kan in een computerspel zijn, maar ook in het onderwijs en het bedrijfsleven worden hightech brillen steeds populairder.
Als je nieuwsgierig en geïnteresseerd bent in technologie en niet bang bent voor nieuwe technologieën, dan heeft VR zeker interessante ervaringen voor je in petto.

Wat zijn de voor- en nadelen van VR-brillen?

Een VR-bril is een relatief jong product in onze snel veranderende tijden en de langetermijneffecten op de ogen en de hersenen zijn grotendeels onontgonnen. Tegelijkertijd brengt virtual reality veel kansen en mogelijkheden met zich mee, zorgt voor indrukwekkende ervaringen en maakt computerspellen tot een geheel nieuwe ervaring.

Wat zijn de voordelen van een VR bril:
+ Brengt levensechte indrukken over in veel verschillende situaties
+ Kosteneffectieve toegang via VR-bril voor smartphones
+ Speciale game-ervaring

Wat zijn de nadelen van een VR bril:
- Risico op reisziekte
- Gezondheidsrisico's grotendeels onontgonnen
- Verhoogd risico op ongevallen
- Hoge aanschafprijs voor headsets voor computers of gameconsoles